Wytwarzana przez przedsiębiorstwa wartość dodatkowa (produkt dodatkowy) może być konsumowana lub gromadzona. Nagromadzoną jej część, zwiększającą majątek produkcyjny i nieprodukcyjny, nazywa się akumulacją. Jest to materialna podstawa rozwoju produkcji oraz poprawy warunków życia ludzi. W skali mikroekonomicznej jest to zwiększenie kapitału (majątku) jednostek gospodarczych, w skali zaś całej gospodarki jest to przyrost majątku narodowego, na który składają się inwestycje produkcyjne i nieprodukcyjne netto oraz wzrost zapasów i rezerw. W kapitalizmie dążenia poszczególnych jednostek do zwiększania swego bogactwa prowadzą do sprzeczności interesów oraz do konkurencji. Każde przedsiębiorstwo dąży do osiągania jak największego zysku, dobrej pozycji na rynku, dostępu do tanich źródeł zaopatrzenia, patentów, wyłączności produkcji itd. Dążenia te ścierają się, osiąganie lepszych wyników przez jednych oznacza zwykle pogorszenie sytuacji pozostałych. W walce konkurencyjnej decydującym czynnikiem jest wielkość kapitału, którym dysponuje przedsiębiorstwo. Od tego zależą możliwości zarówno realizowania zakrojonych na większą skalę prac badawczo-rozwojowych oraz przygotowywania i podejmowania produkcji nowych wyrobów jak i wprowadzania bardziej skutecznych technik produkcji, zwiększania dzięki temu wydajności pracy, obniżania kosztów i uzyskiwania nadzwyczajnej wartości dodatkowej. Duży kapitał pozwala również skutecznie promować sprzedaż wytwarzanych produktów, tworzyć rezerwy na wypadek załamań koniunktury itd.
