Nieprodukcyjne instytucje gospodarcze ? to przede wszystkim banki oraz przedsiębiorstwa ubezpieczeń, a także wyspecjalizowane biura reklamy, badań rynku oraz zakłady świadczące inne nieprodukcyjne usługi gospodarcze. Przedsiębiorstwa produkcyjne zaciągają kredyt (obrotowy i inwestycyjny) w bankach. Ceną kredytu jest stopa procentowa. Przedsiębiorstwa płacą więc sumy odsetek od pożyczonych pieniędzy (kapitału). Ponieważ sumy te pochodzą z wygospodarowanego zysku brutto, dzielą się przeto tym zyskiem, który jest dochodem pierwotnym, z bankami. Dotyczy to również składek ubezpieczeniowych, płaconych także z zysku brutto. Ponadto dochody banków, a zwłaszcza instytucji ubezpieczeniowych płyną w znacznym stopniu z dochodów osobistych ludności. W każdej gospodarce istnieje cała gama przedsiębiorstw i instytucji oraz innych jednostek świadczących ludności usługi niematerialne (fryzjer, kino i teatr, hotele, usługi duchowe itd.). Osobnym działem są usługi świadczone w dziedzinie sportu, turystyki i wypoczynku. W znacznej części krajów kapitalistycznych w skład tych usług wchodzą także wydatki, i to wysokie, na szkolnictwo i leczenie. W krajach socjalistycznych mają one marginalne znaczenie (usługi spółdzielni lekarskich, usługi korepetytorów). Innym działem są wydatki na transport pasażerski. Wprawdzie ze względów formalnych zalicza się go do usług produkcyjnych, to jednak w swej treści wydatki te są elementem podziału wtórnego, co najwyraźniej występuje przy opłacie za taksówki. Dochody wszystkich tych przedsiębiorstw i instytucji oraz zatrudnionych w nich pracowników pochodzą z wtórnego podziału dochodów.
